ΖΩΑ ΥΠΟ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ:ΛΥΚΟΣΒασίλειο:Ζώα (Animalia)Φύλο:Χορδωτά (Chordata)
Κλάση:Θηλαστικά (Mammalia)
Τάξη:Σαρκοφάγα (Carnivora)
Οικογένεια:Κυνοειδή (Cani dae)
Γένος:Canis
Είδος:Canis lupus
Ο λύκος αποτελεί το μεγαλύτερο εκπρόσωπο της οικογένειας των κυνοειδών, η οποία με τη σειρά της ανήκει στη τάξη των σαρκοφάγων. Ο πρώτος πρόγονος του λύκου εμφανίστηκε πριν από 54 εκατ. χρόνια στη Β. Αμερική ενώ πήρε τη σημερινή του μορφή πριν 1,5 εκατομμύριο χρόνια.Ο λύκος (Canis lupus) υπήρξε το θηλαστικό με τη μεγαλύτερη γεωγραφική εξάπλωση στον πλανήτη μας. Στις μέρες μας υπάρχουν δύο είδη λύκων, o γκρίζος λύκος (Canis lupus) και ο κόκκινος λύκος (Canis rufus). Ο κόκκινος ζει μόνο στις νοτιοανατολικές ακτές των ΗΠΑ και στο Μεξικό, ενώ ο γκρίζος έχει εξάπλωση σε όλο σχεδόν τον πλανήτη. Προτιμά τα μεγάλα πυκνά δάση. Μερικές φορές όμως πηγαίνει και σε πεδινές περιοχές που γειτονεύουν με δάση. Στη χώρα μας εμφανίζεται το είδος του γκρίζου λύκου με καφέ τρίχωμα και γκρίζα ράχη στις ορεινές περιοχές της Κεντρικής και Βόρειας Ελλάδας.
Σωματικά χαρακτηριστικάΗ διάρκεια ζωής του φτάνει τα 16χρόνια. Το βάρος του ενήλικου ατόμου φτάνει ως 60 κιλά, το μήκος του φθάνει το 1 με 1,5 μέτρο και το ύψος του τα 90 εκατοστά. Η κατασκευή του λύκου, ψηλά πόδια, φαρδύ πέλμα του επιτρέπουν να περπατά με άνεση στο χιόνι. Καθημερινά διανύει μεγάλες αποστάσεις για να βρει την τροφή του και μπορεί να αναπτύξει ταχύτητα 40-50 χιλιομέτρων. Το χρώμα του διαφέρει από εποχή σε εποχή. Το χειμώνα είναι γκρίζος στο πάνω μέρος και το καλοκαίρι κιτρινογκριζωπός. Επίσης έχει φουντωτή μακριά ουρά.Ο λύκος έχει εξελιχθεί ώστε να τρέφεται κυρίως με σάρκες. Το κρανίο του είναι μεγάλο σε σχέση με το σώμα του. Το ζώο διαθέτει συνολικά 42 δόντια με χαρακτηριστικούς τους μεγάλους κυνόδοντες. Το δάγκωμά του έχει απίστευτη δύναμη. Τα πέλματά του είναι στραμμένα προς τα έξω για να μπορεί να έχει καλύτερη ισορροπία και να βαδίζει στο χιόνι. Η όσφρηση είναι η ισχυρότερη αίσθηση του λύκου, καθώς μπορεί να εντοπίσει το θήραμά του σε απόσταση 3χμ. μόνο από τη μυρωδιά.
ΔιατροφήΟ λύκος είναι ζώο σαρκοφάγο και τρέφεται κυρίως με άγρια φυτοφάγα (ελάφι, ζαρκάδι, αγριογούρουνο, αγριόγιδο), διάφορα μικρά θηλαστικά, τρωκτικά και κτηνοτροφικά ζώα (πρόβατα, γίδια). Τρώει όμως και φρούτα όπως σταφύλια, μούρα και σύκα. Δεν έχει μόνιμη κατοικία και κινείται διαρκώς σε αναζήτηση περιοχών που του εξασφαλίζουν τροφή. Κυνηγά συνήθως τη νύχτα, ενώ την ημέρα κρύβεται σε υπόγειες στοές ή κοιλότητες βράχων.
Στις μεσογειακές χώρες (συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας) ο λύκος λόγω έλλειψης άγριων ζώων αναγκάζεται να επιτεθεί και σε κοπάδια από γιδοπρόβατα και σπανιότερα σε βοοειδή. Σε περίπτωση που το κοπάδι δεν μπορεί να γλιτώσει τότε οι λύκοι σκοτώνουν μεγάλο αριθμό αιγοπροβάτων. Αυτή η αντίδραση θεωρείται φυσιολογική δεδομένου ότι τα ζώα προσπαθούν να εξασφαλίσουν τροφή για μελλοντική κατανάλωση.
Κοινωνική οργάνωση - Αγέλη
Κοινό χαρακτηριστικό όλων των πληθυσμών του λύκου είναι η κοινωνική οργάνωση σε μικρές ή μεγάλες ομάδες (τις αγέλες). Οι αγέλες που σχηματίζουν οι λύκοι στην Ελλάδα περιλαμβάνουν συνήθως 6 με 7 μέλη και σχεδόν ποτέ δεν υπερβαίνουν τα 13-15 άτομα. Αντίθετα στην Αλάσκα έχουν καταγραφεί και αγέλες 30 ατόμων.
Τα μέλη κάθε αγέλης επικοινωνούν μεταξύ τους με ήχους και σήματα. Σε κάθε αγέλη υπάρχει ένα κυρίαρχο αρσενικό που μαζί με ένα θηλυκό, αποτελούν το κυρίαρχο ζευγάρι της αγέλης. Το ζευγάρι μένει ενωμένο για όλη τη διάκεια της ζωής τους εκτός αν κάποιο άλλο αρσενικό νικήσει το κυρίαρχο και πάρει τη θέση του ή κάποιο μέλος του ζευγαριού πεθάνει. Το κυρίαρχο αρσενικό είναι ο αρχηγός στο κυνήγι. Είναι ακόμη υπεύθυνος για τον καθορισμό των ορίων της περιοχής, όπου κινείται η αγέλη, τα οποία δεν πρέπει να παραβιάζονται από άλλη.Κίνδυνοι - ΑπειλέςΣύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία και το Δασικό Κώδικα, από το 1969 απαγορεύεται η σύλληψη και η κατοχή του λύκου από ιδιώτη. Ο σημαντικότερος παράγοντας που επιδρά αρνητικά στην επιβίωση του λύκου είναι οι ανθρωπογενείςδραστηριότητες:1. Η ανθρώπινη παρουσία ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές, στέρησε από το λύκο τους φυσικούς του χώρους. Πολλά τεχνικά έργα, η διάνοιξη δασικών δρόμων, τα τουριστικά θέρετρα δεν έλαβαν υπόψη τους και την παρουσία του λύκου.2. Η επέκταση των βοσκοτόπων εις βάρος των δασικών εκτάσεων, οδήγησε στην υποβάθμιση των βιοτόπων του λύκου και στη μείωση της τροφής του (ελάφι, ζαρκάδι, αγριογούρουνο). Το παράνομοκυνήγι και η λαθροθηρία εξαφάνισε σε κάποιες περιοχές τα θηράματα των λύκων και έτσι κάποιες αγέλες αναγκάζονται να αναζητήσουν τη τροφή τους σε σκουπιδότοπους.
3. Η παράνομη θανάτωση λύκων από ορισμένους κτηνοτρόφους για την προστασία των κοπαδιών τους αποτελεί το σημαντικότερο κίνδυνο για την επιβίωση του είδους.
4. Παρατηρείται το φαινόμενο της παράνομης κατοχής λύκων από ιδιώτες, με τη δικαιολογία ότι χρειάζονται έναν "άγριο και δυνατό φύλακα".
ΖΩΟ ΥΠΟ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ
Τίγρη της Σιβηρίας
Από κυνηγός... κυνηγημένη
ΤΟ ΧΑΪΔΕΥΤΙΚΟ ΤΗΣ: Αμούρ (Αmur).
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Κρισίμως κινδυνεύον.
ΕΧΟΥΝ ΑΠΟΜΕΙΝΕΙ: Περίπου 330 με 370 ενήλικα ζώα. Το 95% του πληθυσμού ζει στα δάση της νοτιοανατολικής Ρωσίας, κατά μήκος των συνόρων της με την Κίνα.
ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΖΩΗΣ: 50% των μωρών της τίγρης δεν καταφέρνουν να φτάσουν την ηλικία του ενός έτους.
ΑΠΕΙΛΕΣ: Το 75% - 80% των αιτιών θανάτου της οφείλεται στον άνθρωπο που την κυνηγά είτε ως τρόπαιο είτε για τα μέρη του σώματός της που χρησιμοποιούνται στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική. Κινδυνεύει επίσης εξαιτίας της αποψίλωσης των δασών (παράνομη υλοτομία), των δασικών πυρκαγιών και της οικιστικής ανάπτυξης, που μειώνουν τον πληθυσμό των θηραμάτων της.
ΕΝΑΣ ΑΚΟΜΗ ΛΟΓΟΣ ΝΑ ΣΩΘΕΙ: Κορυφαία αρπακτικά όπως αυτό παίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της ισορροπίας των οικοσυστημάτων.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ: Είναι το τελευταίο υποείδος τίγρης που βρίσκεται εν ζωή στην περιοχή. Η Κασπιανή τίγρη ή τίγρη της Περσίας (Caspian tiger) θεωρείται επίσημα εξαφανισμένο είδος, με τελευταία καταγεγραμμένη εμφάνισή της το 1974.
Η τίγρη της Σιβηρίας κατέχει τον τίτλο του μεγαλύτερου αρπακτικού στον κόσμο. Τα χρόνια της βασιλείας της κατοικούσε στη δυτική και κεντρική Ασία, καθώς και στην ανατολική Ρωσία. Τώρα ζει στην περιοχή Amur-Ussuri (Αμούρ-Ουσούρι) της Ρωσικής ανατολικής Σιβηρίας (Primorsky Krai, Khabarovsk Krai), υπό καθεστώς προστασίας. Εφτασε τουλάχιστον δύο φορές στο χείλος της εξαφάνισης και από εκατοντάδες χιλιάδες που ήταν, στα μέσα του 1980, ο αριθμός της άγγιξε τα 250. Με τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης, η παράνομη υλοτομία και ο χρηματισμός των φυλάκων των πάρκων την έκαναν εύκολο θύμα. Μόνο όταν λειτούργησε το πρόγραμμα για τη διάσωση της τίγρης της Σιβηρίας, άρχισε ο πληθυσμός της να δείχνει σημάδια σταθεροποίησης. Το πρόγραμμα που δημιουργήθηκε το 1992 (Siberian Tiger Project) από Ρώσους και Αμερικανούς επιστήμονες, υπό τη διεύθυνση του Ινστιτούτου Ερευνας της Αγριας Ζωής Homocker (Homocker Wildlife Research Institute), κατάφερε να δημιουργήσει ομάδες περιπολίας κατά των λαθροθηρών, να έχει καλή συνεργασία με τις τοπικές Αρχές και να παρέχει συμβουλές για την αντιμετώπιση των συγκρούσεων του ανθρώπου με την τίγρη, αλλά, κυρίως, να μειώσει την παράνομη κατοίκηση και υλοτόμηση των δασών. Το Φεβρουάριο του 1992, για πρώτη φορά, οι ερευνητές του προγράμματος τοποθέτησαν ένα κολάρο-πομπό στο λαιμό μιας μικρής τίγρης, της Ολγας. Επί δεκατέσσερα χρόνια παρακολούθησαν τη ζωή και τη συμπεριφορά της -συνολικά παρακολουθούνται οκτώ-, δίνοντας στους επιστήμονες πολύτιμες πληροφορίες.
Ετσι, η πιο μεγάλη γάτα του κόσμου ζει μοναχική ζωή. Είναι επιθετική με τους αντιπάλους της και «μαρκάρει» την επικράτειά της με την προσωπική της μυρωδιά. Είναι νυκτόβιο ζώο, εξαιρετικά δυνατή κυνηγός, που ταξιδεύει πολλά χιλιόμετρα για να βρει το θήραμά της. Οι μαύρες ραβδώσεις που στολίζουν την ερυθροκίτρινη γούνa της -και είναι μοναδικές σε κάθε ζώο- λειτουργούν ως καμουφλάζ. Το χειμώνα, το χρώμα του τριχώματός της χάνει τη φωτεινότητά του, μακραίνει και γίνεται πυκνό, αποκτά μεταξένια υφή, προσφέροντας προστασία από το κρύο. Το κεφάλι της είναι πολύ μεγαλύτερο και από αυτό ενός λιονταριού. Τα μάτια της -κίτρινα με μαύρες κόρες- συστέλλονται ή όχι ανάλογα με το φως. Αγγίζει σε μήκος τα 3 μέτρα -η ουρά φτάνει το 1 μ. στα ενήλικα αρσενικά-, ζυγίζει έως 300 κιλά και το ύψος στο επίπεδο των ώμων ξεπερνά κατά 10 εκ. το ένα μέτρο. Η θηλυκή είναι πιο μικρόσωμη κατά 30 - 40 εκ. και δεν ξεπερνά τα 180 κιλά. Παρά το βάρος της, έχει αθόρυβη περπατησιά και «λαστιχένια» σπονδυλική στήλη. Δείχνει ιδιαίτερη προτίμηση σε αγριογούρουνα, κόκκινα ελάφια και άλκες που αποτελούν το 65% -90% της διατροφής της. Δεν λέει όχι σε λαγούς ή σολομούς και δεν διστάζει να επιτεθεί στις καφέ ή μαύρες αρκούδες (5% - 8% της διατροφής) που ζουν στην περιοχή. Εχει καταγραφεί μάλιστα ότι αρκετές τίγρεις μιμούνται τα φωνητικά καλέσματα της ασιατικής μαύρης αρκούδας προκειμένου να τις προσελκύσουν.
Η θηλυκή τίγρη δεν έχει συγκεκριμένη εποχή αναπαραγωγής. Περνά με το ταίρι της μία εβδομάδα, με τρεις μόνο γόνιμες ημέρες. Η εγκυμοσύνη της διαρκεί τρεισήμισι μήνες και φέρνει στον κόσμο 4 το πολύ 6 τυφλά μωρά. Για να μπορέσει να τα μεγαλώσει, έχει ανάγκη από τουλάχιστον 450 τ.χλμ. δράσης. «Στόχος μας είναι η ένταξη νέων περιοχών στις ήδη προστατευόμενες, γιατί έτσι θα καταφέρουμε να δατηρήσουμε και την αφθονία θηραμάτων, ιδιαίτερα των οπληφόρων. Με αυτό τον τρόπο, θα μειωθεί και ο ανταγωνισμός που κυριαρχεί στα δύο κυρίαρχα σαρκοφάγα, δηλαδή της σιβηριανής τίγρης και του γκρίζου λύκου», μας λέει ο Dale G. Miquelle, διευθυντής του Siberian Tiger Project στη Ρωσία. «Αν οι κυνηγοί ασπαστούν τα λόγια μας και σταματήσουν να κυνηγούν τις τίγρεις, ο ήδη μειωμένος πληθυσμός των γκρίζων λύκων θα παραμείνει στα υπάρχοντα επίπεδα, αφού οι τίγρεις έχουν καταφέρει να τους εξαλείψουν σχεδόν από τις περιοχές τους».
Καφέ αρκούδα (Ursus arctos)
Μέσα από μία πορεία εξέλιξης 35 εκατομμυρίων χρόνων η καφέ αρκούδα, ζώο ιδιαίτερα προσαρμοστικό, κατόρθωσε να βρει κατάλληλες συνθήκες διαβίωσης σε όλη σχεδόν τη γηραιά ήπειρο. Ωστόσο υπολογίζεται ότι μόνο κατά τους δύο τελευταίους αιώνες η κατανομή και οι πληθυσμοί της αρκούδας μειώθηκαν κατά 60% και 50% αντίστοιχα, με αποτέλεσμα τη δραματική συρρίκνωση και διάσπαση της άλλοτε ενιαίας ζώνης εξάπλωσης του είδους.
Σήμερα, η αρκούδα επιβιώνει σε μικρούς πληθυσμούς, αποκομμένους στη νότια Ευρώπη, και θεωρείται πλέον και νομικά είδος υπό εξαφάνιση.Στην Ελλάδα οι αρκούδες, που υπολογίζονται γύρω στις 250, ζουν στις πιο απόμερες περιοχές των οροσειρών της Πίνδου και της Ροδόπης, σχηματίζοντας δύο μικρούς πληθυσμούς, που δεν επικοινωνούν πλέον μεταξύ τους.
Η αρκούδα δεν έχει φυσικούς εχθρούς, κινδυνεύει μόνο από τον άνθρωπο και τις παράνομες ή εντατικές δραστηριότητές του.
Χαρακτηριστικά:
| Βασίλειο: | Animalia |
| Φύλο: | Chordata |
| Κλάση: | Mammalia |
| Τάξη: | Carnivora |
| Οικογένεια: | Ursidae |
| Γένος: | Ursus |
| Μήκος: Βάρος: | 1,70 - 2,20 μέτρα 60 - 250 κιλά (ανάλογα με το φύλο και την εποχή του έτους) |
Καθεστώς προστασίας: Η καφέ αρκούδα προστατεύεται σήμερα από τη διεθνή, την κοινοτική και την ελληνική νομοθεσία. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με το άρθρο 258(Ν.Δ. 86/69) του Δασικού Κώδικα, απαγορεύεται ο φόνος, η αιχμαλωσία, η κατοχή και η έκθεση σε δημόσια θέα της καφέ αρκούδας. Στο Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ειδών(Red Data Book) η καφέ αρκούδα αναφέρεται ως κινδυνεύον είδος. Σύμφωνα με την οδηγία 93/43 της ΕΕ, το είδος τελεί υπό προστασία.
Περιγραφή: Έχει σωματώδη διάπλαση, τριγωνικό κεφάλι, κυκλικά αυτιά και μικρά μάτια. Το τρίχωμα μίας ενήλικης αρκούδας παρουσιάζει όλες τις αποχρώσεις του καφέ, ανάλογα με την ηλικία, το φύλο και το περιβάλλον στο οποίο ζει.
Εξάπλωση: Η καφέ αρκούδα (Ursus arctos) έως τον 15ο αιώνα ζούσε σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η καταστροφή των βιοτόπων της και το κυνήγι της, που απαγορεύτηκε μόλις εδώ και δύο δεκαετίες, είναι οι κύριες αιτίες της σταδιακής εξαφάνισής της από τις περισσότερες χώρες. Σήμερα ζει σε μικρούς, αποκομμένους πληθυσμούς και κινδυνεύει να εξαφανιστεί. Στη Γαλλία έχουν απομείνει περίπου 10, ενώ στην Ισπανία και την Ιταλία περίπου από 50. Στην Ελλάδα έως το 19ο αιώνα, η αρκούδα ζούσε ακόμη και στην Πελοπόννησο. Σήμερα έχει περιοριστεί κυρίως στη βόρεια Πίνδο και την κεντρική Ροδόπη. Ο ελάχιστος δυνατός πληθυσμός της υπολογίζεται σε 250 άτομα και αποτελεί το νοτιότερο τμήμα του Βαλκανικού πληθυσμού αρκούδας που δεν ξεπερνά συνολικά τα 2.500-3.000 άτομα. Είναι ωστόσο από τους μεγαλύτερους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η φυσική σύνδεση των πληθυσμών της καφέ αρκούδας στη Βαλκανική θα αυξήσει τις πιθανότητες επιβίωσης του είδους και στη χώρα μας.
Βιότοπος: Χαρακτηριστικά ενδιαιτήματα τα οποία προτιμά η καφέ αρκούδα είναι τα μικτά δάση κωνοφόρων και φυλλοβόλων που βρίσκονται στην υψομετρική ζώνη μεταξύ 900 και 1700 μέτρων. Τους θερινούς μήνες συναντιέται επίσης σε καλλιέργειες και οπωρώνες λόγω της διατροφικής τους αξίας.
Βιολογία: Η αρκούδα είναι το πιο μεγάλο χερσαίο θηλαστικό της Ευρώπης. Σε φυσιολογικές συνθήκες ζει περίπου 20 με 25 χρόνια. Ζει σε ορεινές δασικές περιοχές και είναι ζώο παμφάγο (αν και ταξινομικά ανήκει στην τάξη των σαρκοφάγων) με ιδιαίτερη προτίμηση στις φυτικές τροφές και ιδιαίτερη αδυναμία στο μέλι. Αναπαράγεται από το 4ο-5ο έτος της ηλικίας της, ζευγαρώνει κάθε δύο ή τρία χρόνια, την περίοδο από το Μάιο έως τον Ιούλιο και γεννά το χειμώνα, συνήθως τον Ιανουάριο, κατά τη διάρκεια του χειμέριου ύπνου από ένα έως δύο και σπανιότερα τρία μικρά, τα οποία γεννιούνται τυφλά και γυμνά ενώ ζυγίζουν μόλις 350-400 γραμμάρια. Τα πρώτα 2-3 χρόνια της ζωής τους είναι τα πιο σημαντικά γιατί κατά το διάστημα αυτό διδάσκονται από τη μητέρα-αρκούδα τον τρόπο επιβίωσης μέσα στο δάσος. Αξιοσημείωτο είναι πως ενώ όλα τα ζώα που πέφτουν σε χειμέριο ύπνο πρέπει κατά καιρούς να ξυπνήσουν για να αποβάλουν τα ούρα τους, η αρκούδα δεν χρειάζεται να κάνει κάτι παρόμοιο διότι διαθέτει έναν μοναδικό μηχανισμό ανακύκλωσης της ουρίας.
Απειλές: Οι κυριότεροι κίνδυνοι για την αρκούδα είναι
- Ο φόνος από τον άνθρωπο
- η καταστροφή και υποβάθμιση των βιοτόπων της (αλόγιστη και παράνομη υλοτομία, πυρκαγιές, αλόγιστη διάνοιξη δασικών δρόμων)
- η απομόνωση των βιοτόπων σε μικρή και μεγάλη κλίμακα (αλόγιστη διάνοιξη δασικών δρόμων και χωρίς σχεδιασμό και έλεγχο τεχνικά έργα όπως φράγματα, μεγάλοι αυτοκινητόδρομοι)
- η διακοπή του χειμέριου ύπνου λόγω όχλησης. Ο χειμέριος ύπνος είναι μια διαδικασία συνεχής η οποία μάλιστα αν διακοπεί, δύσκολα ξαναρχίζει, γεγονός που δυσκολεύει την προσπάθεια επιβίωσης κατά τη δύσκολη λόγω έλλειψης τροφής, χειμερινή περίοδο. Επιπλέον, η επιβίωση των νεογνών επιτυγχάνεται μόνο αν η μητέρα δεν απομακρυνθεί από τη φωλιά.
- η έλλειψη γνώσης και πληροφόρησης για τα παραπάνω προβλήματα, με αποτέλεσμα την έλλειψη κρατικής ενεργοποίησης καθώς και δραστηριοποίησης των πολιτών.
- Tη μελέτη του χώρου όπου ζει η αρκούδα στη χώρα μας και των κινδύνων που την απειλούν με συνέπεια την περαιτέρω γεωγραφική και πληθυσμιακή της συρρίκνωση.
- Tην εκπόνηση ενός Σχεδίου Δράσης για το σύνολο της περιοχής εξάπλωσης της αρκούδας.
- Tο σχεδιασμό παρεμβάσεων για τη βελτίωση των βιοτόπων, τη φύλαξη και παρακολούθηση των πληθυσμών του είδους στις περιοχές της Πίνδου και της Pοδόπης.
- Tην ανάπτυξη προγραμμάτων βελτίωσης των πρακτικών αποζημίωσης κτηνοτρόφων, μελισσοκόμων και εφαρμογών μέτρων πρόληψης ή αποτροπής συγκρούσεων μεταξύ των παραπάνω ομάδων παραγωγών και της αρκούδας.
- Την υλοποίηση προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης σε σχολεία καθώς και προγράμματος ευαισθητοποίησης του ελληνικού κοινού και των MME για την προστασία της αρκούδας και των βιοτόπων της.
- Την οργάνωση, λειτουργία και περαιτέρω ενίσχυση του Περιβαλλοντικού Κέντρου του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ που ήδη λειτουργούσε στο νομό Φλώρινας
Βασίλειο: Animalia (Πανίδα/ζώα)
Συνομοταξία: Chordata (Χορδωτά)
Ομοταξία: Reptilia (Ερπετά)
Τάξη: Testudines
Οικογένεια: Cheloniidae
Γένος: Caretta
Είδος: caretta
Στη Μεσόγειο Θάλασσα, η χελώνα Kαρέττα καρέττα αποτελεί το πιο σύνηθες είδος ωοτοκούσας χελώνας. Στην Ελλάδα ωοτοκούν πάνω από 2.000 χελώνες, που αποτελεί τον μεγαλύτερο πληθυσμό στην Μεσόγειο. Η παραλία Σεκάνια στο νησί της Ζακύνθου έχει τη μεγαλύτερη πυκνότητα σε φωλιές παγκοσμίως. Πρόσφατες έρευνες έχουν υποδείξει σημαντικό αριθμό φωλιών σε χώρες όπως η Τουρκία και η Λιβύη.
Η Kαρέττα καρέττα είναι το μοναδικό είδος το οποίο μπορεί με επιτυχία να ωοτοκήσει εκτός τροπικής ζώνης, με την προϋπόθεση ότι η θερμοκρασία του νερού είναι πάνω από 20 βαθμούς Κελσίου. Η Καρέτα καρέττα έχει πάρει το αγγλικό της όνομα (Loggerhead) από το σχετικά μεγάλο κεφάλι της, το οποίο υποστηρίζει τα δυνατά σαγόνια της και της δίνει τη δυνατότητα να τρέφεται με ζώα ή φυτά που έχουν σκληρό κέλυφος, όπως μεγάλα σε μέγεθος θαλάσσια γαστερόποδα μαλάκια (ή αλλιώς σαλιγκάρια) και κοχύλια.
Το επάνω μέρος στο καβούκι των ενήλικων χελωνών Καρέττα καρέττα έχει ελαφρώς σχήμα καρδιάς σε καστανοκόκκινο χρώμα, ενώ το κάτω μέρος του καβουκιού τους έχει συνήθως ένα υποκίτρινο χρώμα. Ο λαιμός και τα πτερύγια έχουν συνήθως ένα καστανοκόκκινο χρώμα στο επάνω μέρος και ένα μέτριο κίτρινο προς υποκίτρινο χρώμα.
Η ηλικία της ενηλικίωσης δεν είναι ξεκάθαρη, αλλά έρευνες σε είδη υπό αιχμαλωσία την προσδιορίζουν μεταξύ των 6 και 20 ετών. Στοιχεία που έχουν ληφθεί από την φυσική κατάσταση (στοιχεία από θηλυκές χελώνες στις οποίες είχαν τοποθετηθεί ταυτότητες αναγνώρισης) υποδεικνύουν πως η ενηλικίωση είναι κάπου μεταξύ του12ου έως του 30ου έτους. Η κύρια διαφορά ίσως οφείλεται στο διαφορετικό γεωγραφικό πλάτος και στην τροφή.
Οι χελώνες Καρέττα καρέττα ζουν σε τρία διαφορετικά οικοσυστήματα καθ’όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Τη χερσαία ζώνη, την πελαγική ζώνη και τη νηριτική ζώνη (που βρίσκεται κοντά στην ακτή). Οι χελώνες αυτές ωοτοκούν σε παραλίες ωκεανών και προτιμούν γενικότερα παραλίες με υψηλή ενέργεια, σχετικά στενές σε μήκος, απότομα κεκλιμένες και με τραχιά άμμο. (NOAA)
Στη Μεσόγειο θάλασσα η Καρέττα καρέττα περιορίζεται σχεδόν αποκλειστικά στο ανατολικό τμήμα της Μεσογείου. Οι κύριες περιοχές ωοτοκίας εμφανίζονται στην Κύπρο, την Ελλάδα και την Τουρκία. Εντούτοις, μικροί αριθμοί φωλιών του είδους έχουν καταγραφεί και σε χώρες όπως η Αίγυπτος, το Ισραήλ, την Ιταλία, την Λιβύη, τη Συρία και την Τυνησία. Σύμφωνα με καταγραφές στην Κύπρο, την Ελλάδα, το Ισραήλ, την Τυνησία και την Τουρκία, ο αριθμός φωλιών του είδους, ετησίως, κυμαίνεται από 3.300 σε 7.000 φωλιές κάθε σεζόν
Ευρασιατικός λύγκας
Το θηλυκό γεννά 2-3 μικρά, μετά από κυοφορία 8 μηνών. Για τις πρώτες 16 ημέρες, τα μικρά είναι τυφλά, και η μητέρα τους δεν απομακρύνεται από αυτά. Θηλάζουν για δύο μήνες.
Ο λύγκας ζει σε μεγάλα δάση της Σουηδίας, της Νορβηγίας, της Φινλανδίας και σε απομονωμένες περιοχές της Ευρώπης και της Ασίας.
Απειλείται με εξαφάνιση και η πολική αλεπού
Η πολική αλεπού είναι κάτασπρη το χειμώνα και γκρι το καλοκαίρι. Δεν αλλάζει η γούνα, αλλά το χρώμα. Είναι γαλανομάτα, ζυγίζει 4,5 με 8 κιλά, και το ύψος της είναι από 60 έως 100 εκατοστά. Έχει μικρά αυτιά, κοντά πόδια και ουρά, γιατί από αυτά τα σημεία χάνει περισσότερη θερμότητα.
Κυνηγάει πουλιά, λαγούς, ποντίκια και φώκιες αλλά τρέφεται και με κρέας φάλαινας ή τα αποφάγια από τα θύματα των πολικών αρκούδων! Σκάβει τη φωλιά της βαθιά μέσα στο έδαφος, κάτω από το χιόνι, φτιάχνοντας πολλές και πολύπλοκες στοές και τούνελ! Αναπαράγεται μόνο όταν υπάρχει άφθονη τροφή στο περιβάλλον της και γεννάει 6 - 10 μικρά το χρόνο.
Το Αμερικανικό Κέντρο Βιοποικιλότητας αναφέρει ότι οι κλιματικές αλλαγές και το λιώσιμο των πάγων στον Αρκτικό Κύκλο έχουν επηρεάσει τη διαβίωση των πολικών αλεπούδων αφού εξαφανίζονται τόσο οι περιοχές όπου ζουν όσο και τα θηράματα
